رئیس جمهور برزیل، لوئیز ایناسیو لولا داسیلوا، روز سه شنبه در برازیلیا از همتایان خود در آمریکای جنوبی خواست تا اختلافات “ایدئولوژیک” خود را کنار بگذارند و روی یکپارچگی منطقه ای کار کنند، اما اختلافات بر سر ونزوئلا مجددا افزایش یافت.

تقریباً می توان گفت برای اولین بار در دهه گذشته پس از تأسیسUnasur ، رهبران کشورهای آمریکای جنوبی برای بحث در مورد پروژه های همکاری و تلاش برای یکپارچه سازی مجدد منطقه پس از تحولات سیاسی کشورها، با یکدیگر ملاقات کردند.

لولا قبل از نشست پشت درهای بسته در ایتاماراتی، مقر وزارت خارجه، گفت: «ما به ایدئولوژی‌ها اجازه دادیم تا بین ما اختلاف ایجاد کنند، ما را تقسیم کنند و تلاش‌هایمان برای یکپارچگی را از بین ببرند، راه های گفت‌وگو و مکانیسم‌های همکاری را کنار گذاشتیم و با توجه به این موارد، شکست خوردیم. وی افزود: «عناصری که ما را به هم پیوند می‌دهند ارزش بیشتری از اختلافات ایدئولوژیک دارند.»

با این حال، رئیس جمهور اروگوئه، لوئیس لاکایه پو، گزارشی از وزن تقسیمات ارائه کرد. این رئیس جمهور راست میانه از این موضوع که لولا روز قبل از نیکلاس مادورو دفاع کرده بود و اطمینان داده بود که محکومیت های اقتدارگرایانه در ونزوئلا یک “افسانه” است، انتقاد کرد.

لاکایه در طول سخنرانی خود در حضور روسای جمهور گفت: وقتی گفته شد آنچه در ونزوئلا اتفاق می افتد یک افسانه است، متعجب شدم. لاکایه که مادورو را یک “دیکتاتور” توصیف می کند، گفت: “بدترین کاری که می توانیم انجام دهیم این است که خورشید را با یک انگشت بپوشانیم.”

در همین راستا، گابریل بوریچ، رئیس‌جمهور شیلی، گفت که وضعیت ونزوئلا «یک ساختار روایی نیست» بلکه «یک واقعیت جدی» است. وی افزود: “حقوق بشر همیشه باید رعایت شود.” رئیس جمهور شیلی همچنین از درخواست مکرر کاراکاس از ایالات متحده و اتحادیه اروپا به منظور لغو تحریم هایی که بر مادورو و دولت او سنگینی می کند، حمایت کرد.

مادورو در پاسخ به این موضوع اشاره کرد که این کشورها «چشم‌اندازی دارند» که ونزوئلا «چشم‌انداز متفاوتی» با آنها دارد. او با اعلام «مرحله جدیدی» از ادغام آمریکای جنوبی، گفت: «مهمترین چیز این است که گفت و گویی در جریان است.»

خروج رهبر ونزوئلا از ساختمان در پایان بعدازظهر، جمعیتی از خبرنگاران را به خود جلب کرد و سردرگمی به وجود آمد که با حملات نیروهای امنیتی برزیل علیه دستگاه های ارتباطی پایان یافت.

لولا که روابط دیپلماتیک خود را با دولت ونزوئلا که توسط نماینده حزب مقابلش، ژایر بولسونارو، راست افراطی، به روابطی شکست خورده بدل شده بود، از سر گرفته است، روز دوشنبه در برازیلیا از مادورو پذیرایی کرد و “آغاز بازگشت” رهبر چاویستا به خطوط هواپیمایی آمریکای جنوبی را جشن گرفت.

پس از نشست منطقه ای، لولا تکرار کرد که “گفته هایی در بین افراد از همه جای جهان وجود دارد که میگویند در ونزوئلا دموکراسی وجود ندارد و مادورو مرتکب اشتباهاتی شده است” و پاسخ داد که این کشور کارائیب در حال تجربه “آرامشی” غیرعادی است.

او در یک کنفرانس مطبوعاتی گفت: «همان خواسته‌ای که جهان دموکراتیک از ونزوئلا می‌کند، همانی است که از عربستان سعودی هم میکند.»

استقبال لولا از مادورو به ویژه مخالفانی که از طرفداران بولسونارو بودند را عصبانی کرد.

یازده تن از رهبران منطقه ای در این نشست شرکت کردند که توسط لولا به عنوان یک “عقب نشینی” برای صحبت با آرامش و صریح تعریف شد.

علاوه بر لولا، مادورو، بوریچ و لاکایه، از آرژانتین، آلبرتو فرناندز؛ از کلمبیا، گوستاوو پترو؛ از پاراگوئه، ماریو عبدو بنیتز؛ از اکوادور، گیلرمو لاسو؛ از بولیوی، لوئیس آرس؛ از گویان، عرفان علی، و از سورینام نیز، چان سانتوخی در این نشست حضور داشتند. 

این نشست با اعلامیه توافقی به جهت تقویت یکپارچگی برای “رویروی با چالش های مشترک” و افزایش تجارت و سرمایه گذاری، اما بدون توافقات مشخص، پایان یافت. همچنین کارگروهی متشکل از وزرای خارجه دوازده کشور تشکیل شد که باید طی 120 روز برای تحلیل پیشرفت ها تشکیل جلسه دهند.

آخرین دیدار رهبران آمریکای جنوبی در سال 2014 و در جریان نشست Unasur در کیتو بود.

اتحادیه ملل آمریکای جنوبی که در سال 2008 توسط لولا (2003-2010)، نستور کرشنر آرژانتینی و هوگو چاوز از ونزوئلا برای مقابله با نفوذ ایالات متحده در منطقه ایجاد شد، سال‌ها توسط برخی به دلیل تعصبات چپ‌گرایانه اش مورد انتقاد قرار گرفت.

لولا گفت: «این رابطه، یک نوع برادری بود که اکنون دیگر به شیوه سابق وجود ندارد؛ (اکنون) متکثرتر است و ما باید یاد بگیریم که با کثرت آن زندگی کنیم.”

این رابطه که پس از پیروزی‌های محافظه‌کاران در منطقه و اختلافات بین کشورها بر سر بحران ونزوئلا تعلیق شده است، در حال حاضر بدون بودجه و بدون ستاد است. از کشورهایی که در Unasur باقی مانده‌اند میتوان به بولیوی، گویان، سورینام، ونزوئلا و پرو – که هرگز آن را رها نکردند – علاوه بر برزیل و آرژانتین که امسال بازگشتند.